Sinh Sản cá Koi – Việc cho cá koi sinh sản để nhân giống chúng và tạo ra các màu sắc đa dạng hơn đã được người Nhật tiến hành gần 200 năm qua. Cùng tìm hiểu về kỹ thuật nuôi cá koi sinh sản để tạo ra những con cá koi màu sắc tuyệt đẹp trong bài viết dưới đây.
Cách cá koi sinh sản trong môi trường tự nhiên
Cá koi chính là giống cá chép có nhiều màu sắc của Nhật Bản, trước khi con người can thiệp vào quá trình lai tạo thì cá koi sinh sản tự nhiên với những tập tính chung của loài cá chép.
Mùa sinh sản của cá chép là vào mùa xuân và mùa thu, thời tiết mát mẻ, dễ chịu và nhiệt độ nước hồ không quá cao. Giống cá chép ưa đẻ vào những ngày có mưa rào to, thời gian vào lúc sáng sớm, tập tính sinh sản của chúng thường là theo nhóm một con chép cái và 2 – 3 con chép đực bơi sát kèm theo.
Nơi cá koi lựa chọn để đẻ trứng và thụ tinh tự nhiên là khu vực ven bờ sông hoặc đầm ao, nơi có nhiều cây cỏ, rong, bèo để làm chỗ dựa vật đẻ. Vài con cá koi đực tranh nhau đến cọ thân mình vào con cá koi cái. Cá cái được kích thích sinh dục uốn mình vật vã làm cho trứng phọt ra ngoài. Lúc này cá koi đực phun tinh dịch loảng từ tuyến sẹ của nó để thụ tinh cho trứng. Vỏ trứng cá koi có chất dính nên bám được vào cỏ cây, rong, bèo.
Cho cá koi sinh sản theo hình thức tự nhiên thường không đạt được số lượng trứng thụ tinh và cá bột như mong muốn. Chính vì thế người nuôi cá koi thường tiến hành thụ tinh nhân tạo cho cá koi để chọn lọc những giống cá koi có màu sắc như mong muốn, tránh hiện tượng lai tạp gây ra thoái hóa giống.
Cá koi sinh sản dưới sự can thiệp của con người
Có hai cách cho cá koi sinh sản dưới sự can thiệp của con người đó là cho trứng cá koi thụ tinh tự nhiên hoặc thụ tinh nhân tạo. Yêu cầu lựa chọn trong đàn những con cá koi bố mẹ khỏe mạnh, thành thục sinh dục theo những tiêu chí sau:
Cá koi cái:
Lật ngửa bụng cá, chọn koi bụng to, da bụng mềm đều, lỗ sinh dục sưng và có màu ửng hồng, trứng có độ rời cao, nếu vuốt nhẹ bụng cá từ ngực trở xuống cá tiết ra vài trứng.
Cá koi sinh sản như thế nào và kỹ thuật nuôi cá koi sinh sản
Kiểm tra lỗ sinh dục trên cơ thể cá koi sinh sản
Cá koi đực:
Kiểm tra chất lượng tinh dịch của cá đực bằng cách vuốt nhẹ phần bụng gần lỗ sinh dục, thấy tinh dịch có màu trắng đục là đạt chuẩn. Chỉ thực hiện động tác vuốt 1 lần, càng vuốt nhiều cá đực càng mất nhiều tinh dịch.
Đối với cách đầu tiên, người nuôi cần xây bể riêng và thả những con cá koi thành thục sinh dục ít nhất từ 1 tuổi trở lên vào đó. Độ tuổi sinh sản tốt nhất của cá koi cái là từ 2 – 3 tuổi, lúc này cá có thể đẻ được từ 150 đến 200 ngàn trứng/ lần. Đồng thời chất lượng trứng của cá lúc này cũng là tốt nhất, tỷ lệ thụ tinh tạo thành cá bột cao hơn so với cá koi cái đã già.
Người nuôi cá koi tiến hành thả cá koi bố mẹ vào bể đẻ xây sẵn theo từng nhóm một vài con đực và một con cái. Bể đẻ thường xây với diện tích nhỏ, nông và có bổ sung rong, rêu và cây thủy sinh để trứng cá koi đã thụ tinh bám vào đó và nở tự nhiên. Sau khi cá chép cái đẻ trứng xong được một lúc thì bắt nhóm cá bố mẹ ra bằng vợt và tiếp tục cho nhóm cá koi bố mẹ khác vào.
Cách cho cá koi sinh sản thứ hai là cách thụ tinh nhân tạo, bằng cách lấy trực tiếp tinh dịch và trứng từ cá koi bố mẹ và tiến hành thụ tinh theo tỷ lệ đã tính toán từ trước. Lấy trứng từ cá koi cái và tinh dịch từ cá koi đực theo phương pháp thủ công là ấn nhẹ vào lỗ sinh dục dưới bụng cá.
Trứng cá koi cái có màu vàng nâu, sệt và có khả năng kết dính tốt. Tinh dịch của cá koi đực có màu trắng sữa, đục. Người thụ tinh sẽ hứng trứng cá và tinh dịch vào một cái cốc hoặc một cái tô, sau đó lắc nhẹ để tinh dịch hòa lẫn vào trứng. Tỷ lệ trứng và tinh trùng được tính toán cân đối, và cuối cùng số lượng trứng đã thụ tinh nhân tạo này được đổ vào bể trứng xây sẵn, chờ cá bột nở.
Hình thức cho cá koi sinh sản phổ biến nhất hiện nay
Cách thụ tinh nhân tạo cho cá koi sinh sản được áp dụng nhiều hơn cách cho sinh sản tự nhiên, vì ưu điểm tăng tỷ lệ thụ tinh và giảm bớt số lượng trứng không thể nở thành cá bột. Tuy nhiên với cả hai cách thì người nuôi koi cũng phải tính toán cho các giống koi nào phối với nhau để tạo ra giống mới. Cách làm này tạo ra cá bột màu sắc theo giống mong muốn của chủ hồ koi, là phương pháp chọn lọc cá koi giống hiệu quả.
Hiện nay những con cá koi đẹp hầu hết đều ra đời từ việc kiểm soát sinh sản cá koi của chủ hồ nuôi. Để mua được những con cá koi màu sắc đẹp và tránh mua phải cá không đạt tiêu chuẩn thì cần phải tham khảo kĩ, tìm mua tại những địa chỉ chuyên cung cấp cá koi uy tín. Người mua không tinh ý phân biệt rất có thể sẽ mua phải cá koi lai với mức giá cao của cá koi Nhật Bản thuần chủng.